Bestemming (niet) bereikt

De laatste reis van beurtschip OB71

Op 19 augustus 1980 stuitte een kraanmachinist bij grondwerkzaamheden aan de Gordiaandreef in Lelystad op een bijzondere vondst: het vrijwel complete wrak van een zogeheten beurtschip. Dat het schip als beurtveer dienstdeed vertellen ook de vondsten uit het wrak: stukgoed, dat samen met de passagiers op gezette tijden werd vervoerd over de Zuiderzee. De ondergang van het schip kon vrij precies gedateerd worden: tussen 1620 en 1624, dus in diezelfde 17e (Gouden) eeuw waarin ook de Batavia haar noodlottige reis maakte. Destijds bestond slechts zo’n 10% van de totale scheepvaart uit beurtschepen, en tot nu toe is wrak OB71 (want het schip werd vernoemd naar de vindplaats: kavel B71, Oostelijk Flevoland) de enige die als zodanig kon worden herkend. Niet voor niets werd dan ook, naast de vele vondsten, het gehele schip geborgen.

In de tentoonstelling zullen bijzondere voorwerpen uit de lading te zien zijn. Daartoe behoren onder andere de unieke resten van twee snaarinstrumenten, citers of cisters genoemd, die nog nooit elders gevonden zijn. Op basis daarvan kon voor het eerst een nauwgezette replica gemaakt worden. Ook trof men een grote houten ton aan. Deze bleek echter geen etenswaren of drinken te bevatten, maar zat vol met beschadigde tinnen voorwerpen. Het lijkt er op dat deze waren verzameld door een koopman, die van plan was ze om te laten smelten. Uiteraard bevatte het wrak ook objecten uit de categorie scheepsinventaris, die ons helpen een beeld te schetsen van het leven aan boord gedurende haar laatste overtocht. Duik terug in een tijd waarin de Zuiderzee als een druk verkeersplein was, en het noodlot altijd op de loer lag…